Stan żył może się pogorszyć w wyniku niektórych chorób. Lekarz zleca zbadanie ich w przypadku zmian miażdżycowych, chorób zatorowych czy przy podejrzeniu tętniaka. Zbadanie żył pozwala uniknąć groźnych powikłań, jakimi są udar mózgu, zawał serca czy zatorowość płucna. Badanie żył – jak się nazywa? Na czym polega? Jak wygląda badanie żył dolnych? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Badanie żył – jak się nazywa?
Zacznijmy od nazwy. Badanie żył to USG Doppler. Skąd ta nazwa? Badanie to przeprowadza się za pomocą aparatu ultrasonograficznego przy wykorzystaniu tak zwanego efektu Dopplera. Takie USG umożliwia dokładnie ocenić stan żył, tętnic i naczyń krwionośnych.
Badanie żył – jaki lekarz wykonuje USG Doppler?
W takim przypadku, jak badanie żył, jaki lekarz wykonuje USG? Badanie jest przeprowadzane i opisywane przez lekarza ultrasonografistę. Wynik przedstawia dokładny opis tego, co specjalista widział w badaniu. Jeśli USG przeprowadza lekarz, który prowadzi leczenie choroby danego pacjenta, wynik może interpretować samodzielnie, po czym podejmuje decyzje na temat dalszego postępowania.
Jeśli zaś specjalista wykonuje badanie na podstawie skierowania od lekarza prowadzącego – wyniki badania są wysyłane do tego drugiego bądź pacjent je musi odebrać samodzielnie i zanieść na wizytę. Co ważne, lekarz wyciąga wnioski na tylko na podstawie wyniku badania USG Doppler, ale także innych badań układu naczyniowego i całokształtu obrazu klinicznego.
Badanie żył – na czym polega?
Na czym polega badanie Dopplera żył? USG Doppler to całkowicie nieinwazyjne badanie, które polega na sprawdzeniu, jak przepływa krew w danym narządzie. Efekt Dopplera, który wykorzystuje się podczas badania, sprawia, że ultradźwiękowa fala wysyłana przez USG przenika ciało i odbija się od krwi, która jest w ruchu, po czym powraca do głowicy urządzenia. Aparat ultrasonograficzny rejestruje zmiany częstotliwości fali dźwiękowej, która odbiła się od krwi. Zmiany te są widoczne na ekranie urządzenia. Lekarz, który przeprowadza USG, widzi, w którym miejscu przepływ krwi jest słabszy, w którym się cofa, a także gdzie jest zablokowany.
W zależności od celu badania, można wykonać je różnymi technikami:
• USG Doppler z zastosowaniem fali ciągłej – badanie to umożliwia szybkie określenie zmian w natężeniu przepływu krwi. Nie pozwala jednak ustalić, na jakiej głębokości one zaszły. To badanie przydaje się w przypadku analizy przepływu krwi przez zastawki bądź analizy tętna płodu. Tym sposobem można określić prędkość i kierunek przepływu krwi. Ta technika najlepiej się sprawdza przy szybkich przepływach, gdyż nie ma ograniczeń pomiarowych związanych z szybkością;
• USG Doppler z zastosowaniem fali pulsującej – przy pomocy tego badania nie można sprawdzić przepływów krwi o dużych prędkościach. Jednak dzięki tej metodzie można określić głębokość, na której położone jest dane naczynie;
• USG Doppler Duplex – metoda ta pozwala na podwójne obrazowanie i tym sposobem pozwala obserwować nie tylko naczynia, ale i tkanki, które z nimi sąsiadują;
• kolorowe USG Doppler – technika ta obrazuje przepływ krwi w kolorze, co pozwala określić prędkość oraz kierunek przepływu.
Badanie żył – na czym polega przygotowanie się do USG Doppler?
Powyżej wyjaśniamy na czym polega badanie Dopplera żył, warto zauważyć, że czasami trzeba się do niego dobrze przygotować. USG Doppler to bezinwazyjne i całkowicie bezbolesne badanie. Zwykle nie trzeba się do niego jakoś specjalnie przygotowywać. Istnieje jednak pewien wyjątek – badanie wątroby, aorty brzusznej oraz tętnic nerkowych, czyli te, które jest wykonywane przez powłoki brzuszne. Udając się na takie USG należy być na czczo, a także po wypróżnieniu oraz co najmniej 6 godzin po lekkim posiłku.
Doppler tętnic, żył szyjnych oraz kręgowych
Zwężenie światła tych tętnic może prowadzić do bardzo groźnego niedokrwienia mózgu. USG tętnic szyjnych i kręgowych wykonuje się u osób, u których stwierdzono nie przemijające napady niedokrwienne czy nagłe zaniewidzenie. USG tętnic szyjnych pozwala określić stopień ich zwężenia, co jest czynnikiem zwiększonego ryzyka udaru. Dzięki temu badaniu można wykryć wczesne zagrożenie i zastosować odpowiednie leczenie. Badanie to zalecane jest również pacjentom, którzy zmagają się z chorobami naczyń i są z grupy ryzyka, a wkrótce mają zaplanowany zabieg chirurgiczny. Natomiast USG żył szyjnych stosuje się w diagnostyce zakrzepicy oraz w innych chorobach układu krążenia.
Doppler żył kończyn dolnych – jak wygląda badanie?
USG żył kończyn dolnych umożliwia ocenić stan żył kończyn dolnych, zarówno powierzchniowych, jak i głębokich. Dzięki tej metodzie można zdiagnozować uszkodzenia naczyń krwionośnych, co znacznie ułatwia dobranie leczenia. Doppler żył kończyn dolnych pozwala ocenić drożność żył, stan zastawek czy obecność skrzepliny w naczyniach. USG tego typu wykonuje się, w przypadku odczuwania bólu, przebytych urazów, uczucia chłodu lub mrowienia, żylaków, obrzęków i nieprawidłowego gojenia się ran. Co ważne, badanie to wykonuje się również po to, aby ocenić stan żył po zabiegu rekonstruowania naczyń.
Doppler żył kończyn dolnych – jak wygląda badanie tego typu? Badanie to odbywa się w pozycji leżącej, siedzącej bądź stojącej (należy stosować się do poleceń lekarza, który przeprowadza USG). Specjalista najpierw smaruje głowice urządzenia żelem, po czym przesuwa nią po danym obszarze na jednej nodze lub obu nogach. USG tego typu jest bezbolesne i trwa zwykle od kilku do kilkunastu minut. W tym czasie na ekranie urządzenia lekarz obserwuje przepływ krwi i obraz naczyń.
USG Doppler kończyn górnych
Doppler kończyn górnych służy do sprawdzenia stanu morfologicznego i przepływowego tętnic kończyn górnych. Dzięki tej metodzie można znaleźć tętniaki, zwężenia, niedrożności, przetoki tętniczo-żylne itd. Warto wykonać to badanie w przypadku odczuwania bólu kończyn, po przebytych urazach naczyń, w przypadku marznięcia, drętwienia bez powodu, złego gojenia się ran, zaburzenia czucia, zakrzepicy czy osłabienia lub zaniku mięśni. Co ważne, USG kończyn górnych wykonuje się także po przebytej rekonstrukcji naczyń.
USG Doppler tętnic nerkowych
Badanie to pozwala zdiagnozować nadciśnienie tętnicze. Zaleca się je głównie w przypadku młodych osób. Dzięki tej metodzie można zbadać strukturę nerki. Innym wskazaniem do tego USG są również złe wyniki kreatyniny. Doppler tętnic nerkowych pozwala również w monitorowaniu pracy przeszczepionej nerki.
USG Doppler wątroby i naczyń wrotnych
Doppler naczyń wątroby pozwala ocenić stan wątroby pacjenta oraz drożność naczyń krwionośnych i kierunek przepływu krwi przez wątrobę. Wskazaniem do tego badania jest zwykle podejrzenie nadciśnienia wrotnego, ale i zakażenie HCV, HBV lub alkoholowego uszkodzenia wątroby. USG tego typu stosuje się również do oceny krążenia wrotnego.
